Rất nhiều B muốn tự học tiếng Trung nhưng không biết nên học từ cái gì trước tiên, không có thầy, cô giáo thực sự chỉ dẫn nên thấy vô cùng hoang mang và mất phương hướng. Ban đầu M cũng vậy, bài viết hôm nay M sẽ chia sẻ với các B kinh nghiệm để tự học tiếng Trung hiệu quả.
Không ai có thể giỏi bất kì môn học nào nói chung, đặc biệt là một môn ngoại ngữ cũng khá là “khoai” như tiếng Trung nói riêng nếu không có sự cố gắng, kiên trì, tập trung trong việc tự học cả.
Sau khi đọc bài viết này, các B có thể đọc bài viết của M về những thứ nên chuẩn bị khi bắt đầu học tiếng Trung: Những tài liệu, ứng dụng cần thiết khi bắt đầu học tiếng Trung
Mục lục
Mục tiêu học và sự yêu thích tiếng Trung
Sự thật là ở bạn 2 yếu tố trên càng rõ ràng thì bạn càng có động lực để tự học tiếng Trung hơn.
Đây là 2 việc bạn phải xác định ngay từ đầu, nếu cả 2 cái bạn đều không có, tất nhiên không ai có thể khẳng định bạn không thể thành công trong việc học tốt tiếng Trung (và giao tiếp được một cách thành thạo), nhưng sẽ thật khó để đi theo 1 cái gì đó trong 1 thời gian dài mà bạn chẳng biết học nó để làm gì, và bạn cũng chẳng thích nó tí nào, nhất là khi bạn là người chủ động học, 1 mình bạn.
Học tốt 1 môn ngoại ngữ khác với học toán hay học văn, bạn có thể không cần tính tích phân khi đi chợ, bạn vẫn có thể sống tốt nếu không biết nhà văn nọ, nhà thơ kia, nhưng học ngoại ngữ, bạn cần dùng nó trong cuộc sống hằng ngày thực sự.
Bạn học tốt tiếng Trung = nói chuyện bằng tiếng Trung, nghe nhạc Trung, xem phim Trung, đọc sách Trung,…kiếm tiền nhờ tiếng Trung nữa.
Những việc làm rất bình thường mà nó thể hiện bạn càng học được nhiều từ thì vốn từ của bạn càng phong phú, bạn càng nói được nhiều chủ đề, hiểu được nhiều thể loại văn bản và các loại hình nghệ thuật khác nhau.
Nói dài dòng như vậy, chỉ để kết luận: bạn nên biết mình học tiếng để làm gì, không thì ít nhất cũng phải yêu thích nó.
Khi M bắt đầu học tiếng Trung, có người hỏi M học tiếng Trung để làm gì, M bảo M chưa có dự định gì cả, chỉ là thích nên học. Và sự thật là mình càng học càng thích và giờ M đã tìm được công việc phù hợp với năng lực và vốn ngoại ngữ của M rồi.
Mình đã từng trải nghiệm qua, thật khó để ép 1 người học chăm chỉ, chú tâm vào khi người ta không biết học để làm gì sau này, và người ta cũng chẳng thích thú gì thể loại chữ tượng hình vừa khó nhớ vừa khó viết này.
Vì vậy, muốn tự học tiếng Trung hiệu quả, bạn nên tìm cho mình một mục tiêu cụ thể, to hay nhỏ không quan trọng, nhưng mà phải cụ thể, ví dụ như: có thể đọc được status của idol mà bạn thích chẳng hạn. Càng cụ thể thì bạn càng có động lực mạnh mẽ để học hơn.
Có mục tiêu rồi, làm gì tiếp?
Search dòng chữ: Tự học tiếng Trung, Google sẽ trả cho bạn vô vàn kết quả khiến bạn hoa cả mắt luôn.
Quá nhiều tài liệu, quá nhiều loại sách khác nhau, quá nhiều cách học,… Bạn thực sự chẳng biết bắt đầu từ đầu, tải tài liệu này về học thế nào đây? Nên học theo video nào?
Lúc bắt đầu học mình cũng như vậy. Mình có bộ 6 quyển Hán Ngữ, nhưng chẳng biết học sao, trên mạng thì nhiều cái có thể học quá, nên đâm ra loạn hết lên không biết học cái nào hay.
Đến bây giờ thì cũng rút ra được 1 vài kinh nghiệm thế này:
Chọn lựa giáo trình tự học tiếng Trung phù hợp
Nên học bài bản theo các bộ sách giáo trình, ít nhất là quyển đầu tiên, cho dù mục tiêu của B có là giao tiếp hay chỉ nghe nói hay 4 kĩ năng.
Trừ khi đặc thù công việc và thời gian hạn hẹp khiến bạn không thể học bài bản được thì khi ấy hẵng tìm đến các loại sách khác như sách học cấp tốc, những câu khẩu ngữ hằng ngày…
Việc học theo các loại giáo trình này sẽ cho bạn những cái nền đầu tiên 1 cách bài bản nhất về tiếng Trung. Nó còn giúp ích cho bạn trong trường hợp bạn học xong 1 quyển không biết học quyển gì nữa 
Có rất nhiều loại giáo trình tự học tiếng Trung hiệu quả, nhưng phổ biến nhất có lẽ vẫn là giáo trình Hán Ngữ bộ 6 quyển.
Tiếp đến giáo trình Boya cũng là giáo trình được nhiều trung tâm lựa chọn.
Nếu muốn tự học giao tiếp, luyện nói tiếng Trung, B có thể chọn bộ giáo trình Luyện nói tiếng Trung Quốc cấp tốc.
Nếu tự học để thi HSK, vậy thì bộ giáo trình chuẩn HSK là lựa chọn tốt nhất cho B.
Cả 3 bộ sách này đều đã được Việt Hóa, B có thể mua sách ở các nhà sách uy tín hoặc mua online ở các địa chỉ đáng tin sau:
- Giáo trình Hán ngữ 6 cuốn: https://shorten.asia/nM4CGz1j
- Giáo trình Boya: https://shorten.asia/1YerU1EE
- Giáo trình Luyện nói tiếng Trung Quốc cấp tốc: https://shorten.asia/FZ3FvfMd
- Giào trình HSK tiêu chuẩn: https://sachtiengtrung.sieu.re/
Hoặc tải sách bản PDF miễn phí ở trang: https://tailieutiengtrung.com/
Lưu ý, nếu bạn tự học, rất khó để B có thể học hết được đống sách trên, và nhất định cũng rất nhàm chán, vì thế ban đầu B chỉ nên chọn 1 bộ sách mà B thấy phù hợp với mình nhất.
Nhất định phải học kĩ phần phát âm
Nếu bạn không học được theo sách (vì bất kì lý do bất khả kháng nào đó), bạn cũng cần học phát âm đầu tiên.
Nhiều bạn học để thi HSK, nên cho rằng học nói không quan trọng. Nhưng phát âm chuẩn chính là tiền đề để bạn nghe chuẩn. Nên dù thế nào cũng vẫn phải học phát âm đầu tiên (đừng học tiếng bồi vì bất kì lý do gì trừ việc bạn chỉ cần đi XKLĐ và thực sự không có thời gian để học cho bài bản).
Bạn có thể học theo video miễn phí của cô Cầm Xu hoặc cô Molii trên youtube, các cô dạy khá chuẩn và kĩ.
Các bạn nên dành ít nhất 3 – 4 buổi đầu để học hết tất cả thanh mẫu và vận mẫu trong tiếng Trung, đọc chuẩn cách ghép vần và dấu. Chỉ cần những ngày đầu kiên trì, bạn có thể yên tâm đọc được bất kì chữ Hán nào mà bạn biết phiên âm về sau.
Cách luyện khẩu ngữ khi tự học tiếng Trung
Vấn đề mà các B tự học tiếng Trung hay gặp phải là không có môi trường để luyện khẩu ngữ. Các B có thể tham khảo những cách sau của M (M sẽ viết và làm thành 1 video cụ thể hơn để các B dễ làm theo):
- Học đến nội dung nào, B hãy tự đặt hội thoại và cứ đóng 2 vai đọc theo cho đến khi thuộc lòng thì thôi (trước không có ai học cùng M cũng đành dùng cách này).
- Tự trò chuyện với mình: ví dụ đến giờ thức dậy, B sẽ nói: 要起来了，hoặc lúc đi nấu cơm B sẽ nói: 我现在去做饭… Đừng ngại người khác để ý, B chỉ là đang học thôi mà.
- Bắt chước giọng điệu nhân vật trong phim. M hay kiểu thấy lời thoại nào hay sẽ dừng phim lại để nhại theo. Ví dụ người A nói 谢谢 (cảm ơn), m cũng sẽ nhại theo 谢谢, đồng thời nhại theo cả lời đáp trả nữa.
- Thực ra bây giờ tìm người học cùng và trò chuyện cùng cũng không khó, B có thể lên các hội nhóm facebook tìm hoặc tải các app như yeetalk, hello talk,…nhưng 1 lời khuyên là bạn nên tìm một người trình độ ngang bằng hoặc hơn bạn 1 chút thôi. Lý do là nếu bạn kết bạn với bạn có trình độ chênh lệch quá cao, người ta nói gì bạn cũng phải tra từ điển, nghe không hiểu, đọc không hiểu, không biết trả lời lại thế nào thì cuộc nói chuyện ấy sớm muộn gì cũng rơi vào bế tắc.
- Cuối cùng: có cơ hội nói thì nhất định phải nói, đừng sợ, B là người nước ngoài học ngoại ngữ, nói chưa tốt thì luyện thêm, chỉ sợ không dám nói.
Để nhớ chữ nhanh và lâu
Để nhớ chữ nhanh, chỉ có cách là bạn phải viết nhiều và đọc nhiều.
Khi học chữ, B có thể học theo bộ thủ, nhưng không nhất thiết phải học thuộc lòng cả 214 bộ. Bạn chỉ cần học theo từng chữ.
VD: chữ 你 có bộ chính là bộ nhân đứng, chữ 好 là bộ nữ.
Bạn cũng nên học theo âm Hán Việt, đây cũng là cách phát triển từ vựng rất tốt. Tuy nhiên, cần để cách dùng của từ, tránh trường hợp cách dùng của người TQ không giống với mình.
VD từ ‘vô duyên’ trong tiếng Trung không dùng để miêu tả, đánh giá cách nói, cử chỉ của 1 người với nghĩa xấu, mà chỉ để nói về việc không có duyên phận.
Nên nhớ, bạn cần kiên trì bỏ ra ít nhất hai buổi (mỗi buổi 2h) mỗi tuần để học, liên tục trong vòng 3 tháng đầu. Chỉ cần có kiến thức nền, việc học sau này sẽ không còn khó khăn như trước nữa. Bạn cũng đừng sốt ruột thấy người ta học cái gì mình cũng nhảy theo sợ mình kém hơn, chậm hơn.
Hãy nhớ, tự học cần kiên trì.
Tự học tiếng Trung hiệu quả theo những cách vui vẻ khác
Học ngoại ngữ thì học ngữ pháp và từ vựng rất quan trọng. Từ vựng không chỉ học được từ trong sách, mà còn có thể từ rất nhiều nguồn khác. Hai trong số đó là: nghe nhạc và xem phim.
- Nghe nhạc: Mới học, bạn đương nhiên nghe sẽ không hiểu ngta hát gì, vì bạn không thể tự dưng hiểu được lời người ta hát. Bạn cần tìm lyric của nó, tìm cả phần pinyin và đọc cả dịch tiếng Việt nữa. Sau đấy hãy tra từng từ, ghi lại, học thuộc bài hát và hát mỗi khi bạn rảnh. Bạn sẽ nhớ chữ rất nhanh. 1 điều đặc biệt nữa là sau này bạn học cao lên rồi, bạn sẽ phát hiện ra bài hát năm xưa bạn k hiểu gì giờ đã dễ dàng với bạn hơn rất nhiều rồi, cảm giác đó thật tuyệt vời đúng không nào?
- Xem phim: mới học bạn đừng hy vọng có thể nghe và đọc đc sub Trung. Bạn có thể xem phim bình thường (nên xem phim sub thay vì thuyết minh vì nghe thuyết minh bạn sẽ chẳng nhớ j đến học tiếng Trung nữa). Bạn cũng không cần thiết phải chăm chăm nhìn vào sub và dịch từng chữ một, làm như thế chỉ khiến bạn ngán tận cổ vì xem hết 1 tập 1 tiếng bạn sẽ mất toi 3 4 tiếng Cách học là bạn cứ xem phim bình thường thôi, nghe tiếng Trung cho quen tai mặc dù nghe lõm bõm được vài chữ đã biết. Hãy ghi lại những chỗ mà bạn thấy hay, quen thuộc dùng trong khẩu ngữ (và nhại lại giống như cách M đã nói bên trên.
Nếu bạn thích đọc sách, tham gia mạng xã hội, bạn cũng có thể dùng cách này để học. Tuy nhiên, đừng ép buộc mình học quá nhiều thứ một lúc, nó chỉ khiến bạn thêm căng thẳng và cảm thấy việc học sao mà đáng sợ đến thế mà thôi
Chia sẻ của mình đến đây thôi, ai cần hỏi gì thì cứ để lại bình luận, mình sẽ trả lời nếu có thể. Chúc các bạn tự học tiếng Trung hiệu quả nha.
